X
    Категории: Статьи

Теки

Текиви Барис халуди чак гьеле Ахцегьиз татанамаз — «Куьн зи мугьманар жеда»- лагьана тупIал ктунвайди тир. Мярекат кьилиз акъудна чун мичIи йифиз Текидал хтанай…

Гаф авачиз йифиз чи межлис давам хьана ва экуьнин яралай зи фагьумда Текидин шикилар ягъун гьатнавай. Фад къарагъна къецел акъатайла заз са аламатдин кар акунай… Куьн чIалах жеч играмибур зи вилерин къаншарда — дагъдин цал къвазнавай! Гьайбатдин, чIехи, къакъан ДАГЪ!!! Заз са легьзеда жув и тIебиатдин вилик са цвег хьиз гъвечIиз акунай… Лугьуз ва кхьи тижедай са гьал…

Жувал хтайдилай кьулухъ зун ккIушра яр акьвазвай дагъдал вил алаз Текидин куьчейра къекъвена… Пакудин хуьрера, кIвалерилай кьакьан паруяр акваз вердиш хьанвай заз Текидин кIвалерин, саларин часпарар акуна тажуб хьана. И хуьре жемятар акьван сад-садал чIалах тир хьи, парудин чкадал часпар чирун паталди алайди кьве къван я. Хуьруьнвийрин гъенерал харайриз ягъана купIар ала, абур чебни кьве кIалубдинбур я. Киркил (элкъвей) ва кьуд пипIен. Текивийрин асул машгъулат келемар цан я. Абуру келемдин кIаншар кьрурна кIарасар хьиз куда.

Текидикай къуру ва куьруь малуматар

Текияр Миграгърин чилерин къеневай анклав я. Са вахтара абур иниз куьч хьанва лугьудай гафар ава. Текивийрин нугъат патав гвайи Миграгърин, КIелетIрин, Къурушрин нугъатрилай чара я. Зи къатIунрал абурун нугъат КцIарвий­рин нугъатдиз мукьва я. Яйлахдай (текивийри БЕРЕ лугьуда) хуьруьз чIугунавай ГУНГАРин (керамические трубы) некIедин рехъ авай. Текидин кьуд пад дагьлар я. Теки Яру, Гатун ва Шалбуз дагъларин цIарцIе ава. Текивийриз гилан Азербайжандин Куьрдемир районда, КцIара (гилан ЭчIе­хуь- руьн паласа алай чкадал) чпин талаяр, уьруьшар авай. Текивийриз Дербентдин къвалавни «Дузлахь» лугьудай кьел акъуддай чил хьанва. Исятда Текида 300-ез мукьал агьалияр ава.

Сихилар

1. Магьмутар — чIехи несил я.
2. Мевланар — и несилдик абурал элягьнавай кIелетIвиярни гала.
3. Гьажияр — Миграгъ кIеледай атайбур яз хсебзава.
4. Герейханар — шира касдин тIварцIел.
5. Къунагъар — касдин тварцел.
6. Ханагагь, Лехинар — абуруз сарказмдал «чкIулар»ни лугьуда.
Текида Миграгъай ва Къурушдай атана уьмуьр­завай са шумуд хзанни ава.

Уьруьшар

1. Некьедсан ник. (Некьедсан — чилер пара авай касдин тIвар я)
2. Гъелечан рук.
3. Вак ягъай хев.
4. Балабардин тул.
5. Суьрме аватай вир.
6. Вагьабан гуьне.
7. Хаяр.
8. Юргъар — Цазвай чилер.
9. Курук — Шимин кьил
10. Гъенер — и дагъларин леф пата КцIарин СтIур хуьр ава.
11. Гьефер тул.

Гьидронимар

Теки вацI, Пирметан булах (зуьрне ядай Пирметан тIварцихъ гала), Салегьан булах, Кпул яд.

Сейли касар

Кхьираг Нуьсрет, Шаир Микайил, Жамалуддин, Агакеримова Динара — кан. юр. наук, Шамилов Назим — полковник, Гасанов Шефи — полков­- ник Нач. колонны.

P.S. Советдин вахтара Пакудин, Сумгаитдин базаррал жедай чIехи челлекра цихгалай келемрин сагьибрин пара паяр текивияр тир. Текивийрин няметар Урусатдани шира тир. Абуру чпин магьсулар Туьркменистандин базарризни тхвуз­вай.

Абир ЭчIехви