Къадим Ахцегьай чар

Гьар сефер Ахцегьиз Шарвилидин сувариз фейила Рагьимат халади чун рик1ин ахъавилелди тухвана вичин к1вале илифарда. Тек са чун ваъ, патай-къерехдай атай гзаф мугьманар. Пара береда ана лезги театрдин актерар, Бакудай фейи ксарни илифда. И мукьвара чна адан чар хчунва.

Ахцегьай саламар!

«Алам» журнал датIана кIелзавай Рагьимат Гьажиевадин кагъаз
Лезги чIалал акъатзавай газетарни журналар, ктабар за датIана кIелзава. Белки, им жува Ахцегь райондин «ЦIийи дуьня» газетдин редакцияда кIвалахунихъ, гьамиша периодика кIелиз, анриз жуван макъалаяр кхьиз хьунихъ галаз алакъа ава жеди.

Зун 1941-йисуз Ахцегьа дидедиз хьана. Жуваз хабар туширтIани ибур зи диде-бубадал гзаф четинвилер акьалтай йисар тир. Гьа икI, жуваз дуьнядикай хабар жез эгечIайдалай кьулухъ зегьметдикай хабардар за школани акьалтIарна, чуьлдани кIвалахна, 1962-йисуз Буйнакскдин финансрин техникумда бухгалтер-товаровед пешени къачуна. 1966-йисалай зун къадим Ахцегь райондин «ЦIийи дуьня» газетдин редакциядиз секретар-машинист яз кIвалахал фена. А вахтунда, рагьметар хьуй кьейи вирибуруз, редактор Азизханов Касбуба тир. Гьа йикъалай эгечIна 42 йисуз гьана гьа са чкадал кIвалахна. Сифтедай чна са шумуд йисуз гьафтеда 3 газет акъудзавай, вични гьахьтин хъсан агалкьунралди. КIвалахзавай чи журналистарни кар чидай, чпин кIвалахдив гьакъисагъвилелди эгечIзавай пешекарар тир. Гьавиляй чи райондин газет, маса районрин газетрив гекъигайла, гьамиша хъсан патахъай тафават авайди жезвай.

Къейд авун кутугнава, цIи вичин 90 йис къейдзавай «ЦIийи дуьня» лезги чIалал сифте яз акъуднавай газет я. Ам арадал гъайиди Москвадин типографияда лезги чIалалди сифте ктаб акъудай, дидед чIалан ва хрестоматиядин сифтегьан учебникар туькIуьрай, 1927-йисуз Кьасумхуьрел лезги писателрин сад лагьай конференция тешкилай, латин графикадин бинедаллаз лезги ва табасаран алфавитар сифте яз туькIуьрай ахцегьви Гьажибег Гьажибеган я. Ада 1931-йисуз «Коммунист муариф», 1932-йисуз «Яру гъед» журналарни акъудна, 1936-йисуз Дагъустандин илимдин ахтармишунардай Милли културайрин институтдин директорвиле кIвалахна, 1928-йисуз Дагъустанда сифте яз филологиядин илимрин кандидатвилин диссертация хвена. Гьайиф, ихьтин кьегьал хцик «халкьдин душман» я лагьана буьгьтенар кутуна 8 йисан кар гана. 39 яшда аваз ам лагерда ракьун тIваларалди гатана кьена, къе гьич адан сурни жагъанвач.

«ЦIийи дуьня» кьет1ен тарих авай газет я. Гьахьтин газетда кIвалахиз кьисмет хьуналди, лезги туьк1уьрунардайбурун интеллигенциядин юкьва, ахьтин зурба газетдин редакцияда жувакай пешекар хьуналди за анжах шадвалзава, дамахзава.

Исятда «Лезги газет», «ЦIийи дуьня» газетар, «Самур», «Дагъустандин дишегьли» журналар ва маса СМИ-яр хьиз за Азербайжан пата чапзавай «Алам» журнални лап ашкъидив кIелзава, амни гьамиша гуьзетзава.

Зи рикIел алама, 1967-йисуз чи редакциядиз «Къизил Къусар» тIвар алаз акъатзавай Кц1ар шегьердин газет хквезвай. Чна абуруз «ЦIийи дуьняни» рекье твазвай. ИкI, газетрин куьмекдалдини туьк1уьрзавай ксари чпин алакъаяр мягькемарнавай. Гила лагьайтIа, Азербайжан пата авай лезгийрихъ галаз алакъа за «Алам» журналдин, «Марвар» литератур кIватIалдин куьмекдалди хуьзва, дугъри я, девирдин технологийрикай, кьилди, интернетдикай менфят къачуз гьеле чизвач.

Лезгийрин чилерилай кьве уьлкведин сергьят тухуникди «Алам» журнал, Литературадин «Марвар» кIватIалдин ктабар гьа рикIиз кандайвал вахт-вахтунда агакь тийизвай дуьшуьшарни жезва. Амма журналдин редакцияди «Алам», я чпикай сада хкизва я тахьайт1а Ахцегьиз къвезвай садав вахкана агакьарзава. Сагърай чеб. Лезги периодика кIелайла, абур сад-садав гекъигайла, гьардахъ вичин кьетIенвал, артуханвал, кимивал ава, абур гьар сад чпин хиве авай везифаяр кьилиз акъудиз, халкь хабардариз алахънава.

Эгер «Лезги газетдай» заз Россияда лезгийриз талукь ва республикадин вакъиайрикай хабарар жагъизватIа, «Самурдайни» «Дагъустандин дишегьлидай» за чи алай аямдин зарийрин эсерар кIелзава. «Алам» журналдай заз Азербайжан пата уьмуьрзавай машгьур лезгийрикай, ана лезги халкьдин векилрин иштираквал аваз кьиле физвай мярекатрикай, чи тарихдиз, медениятдиз талукь делилрикай чир жезва. Макъала ва я туьк1уьрунрин маса эсер кIелдайла Азербайжан пата уьмуьрзавай лезгийри хвенвай надир гафарихъ, адетрихъ галаз таниш жезва. Ара атIуз заз «Аламдай» Бакуда уьмуьрзавай, ана еке гьуьрмет авай жуван ватанэгьлийрихъни галаз таниш жедай мумкинвал хьанва.

«Алам» журналдай за Азербайжан пата лезги чIалал кхьизвай зарийрин эсерарни ашкъидивди кIелзава. Ина мукьвал-мукьвал жегьил авторрин эсерар хьунал шадвалзава. Хъсан жилдера туна, багьа чарарал чапзавай рангунинди тир и журнал къуншидал алай жув хьтин вахарихъ галаз саналди чна кIелзава. Завай журналдин нумраяр къачуна кIелна хкидайбурни тIимил авач. Абуру вирида «Алам» гьазурзавай коллективдиз паракьван сагърай лугьузва.

Азербайжан пата лезги эдебиятдик ва периодикадик лайих авай пай кутазвай журналдин коллективдиз чпин мурадар кьилиз акъуддай чандин сагъвал, руьгьдин мягькемвал ва мадни артухан къуватар гурай! Сагърай куьн!

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *