Сифте за Гадац1ийихуьревай жуван чирхчирривай хабарар кьуна, ахпа малимдин хва Ниязи жагъурна (ада Кц1арда уьмуьрзава), адахъ галаз ихтилатарна, хзандин архивдавай документар чирна- жагъурна.
Ингье, чна винел акъудай малуматар:
Къадимов Хуьзеймет Чигалидин хва 1904-йисуз Къуба уезддин Гадац1ийихуьре уьзден Чигали Къадиман хцин хзанда дидедиз хьана. Ниязиди вичин бубадин, гьак1ни кьуьзуь хьанвай хуьруьнвийрин гафаралди тестикьзава хьи, ч1ехи бубайриз гегьенш чилер, вишералди хеб-мал аваз хьана. Абрухъ гьектарралди хсуси чилерни авай кьван…
Хуьзеймета сифтегьан чирвилер хайи хуьре вичин бубади туьк1уьрай мектебда къачунай. Советрин власт туьк1вейдалай гуьгъуьниз савад авай гадади Къуба уезддин Маарифдин идарада зеведишдин мавин яз (Нуреддин Шерифов зеведиш тир) к1валахнай, адакай гьак1ни Къуба уезддин Чилерин идарада зеведишни хьанай.
Ам 1928-йисуз АК(б)П-дин жергейриз гьахьна ва уьмуьрдин эхирдалди компартиядиз къуллугъна.
Мад адан хцин гафарал чун ч1алах хьайит1а, бубади генералдин кхьинардай куьмекчивиле к1валахнай (Х.Къадимован архивда вичин гъилелди кхьенвай генерал А.А.Шихлинскидикай рик1елхкунар ава).
1930-йисара чи халкьдин уьмуьрда какахьай вакъиаяр кьиле физва. Гьа девирда Х.Къадимова БДУ-ин тарихдинни филологиядин факултет акьалт1арзава, Ленинград шегьерда кардик квай Кьиблепатан халкьарин институтда профессор Р.Шаумянан гъилик, гуьгъуьнай Москвада профессор Л.Жиркован гъилик чирвилер къачузва. Гуьгъуьнай Бакудиз элкъвей Хуьзеймет Чигалидин хци СССР -дин ИА-дин Азербайжандин филиалда лаборантвиле, илимдин гъвеч1и къуллугъчивиле к1валахзава; ада лезги халкьдин ч1алаз, эдебиятдиз, тарихдиз талукь гзаф материалар к1ват1зава, Республикадин Гъилин Хат1арин Фондуниз вахкузва. Гьа са вядеда аспирантурада филологиядай илимдин к1валах кхьинив эгеч1зава. Амма алимвилин т1вар къачун хьтин пак мураддив агакьзавач: гат1унай Ватандин Ч1ехи дяведи (1941-1945) Хуьзеймет малимдиз манийвалзава…
Фашистрин Германия кук1варна I группадин инвалид хьиз, хурал «Яру Гъед»орден алаз к1вализ хтай Х.Къадимова Кц1ар райондин хуьрера муаллимвал ийизва. Гьакъисагъ зегьметдай адаз «Азербайжан ССР-дин лайих тир муаллим» гьуьрметдин т1вар, «Ленин » ва «Зегьметдин Яру Пайдах»орденар гузва. Хуьзеймет малим Республикадин малимрин са гурк1ват1диз делегат жезва.
Рагьмет хьайи Хуьзеймет малим Азербайжандин т1вар-ван авай ксарикай филолог Фируддин бег Куьчерлидихъ, шаирар Микайил Муьшфикъахъ ва Самед Вургъунахъ галаз мукьувай чирхчир тир. Аллагьди шаирвилин пайни ганвай Хуьзеймет малимди дидед ч1алал шиирар кхьидай, гьа девирдин газетра, алманахра чап ийидай. Адан са шумуд шиирдин урус ч1алал элкъуьрунар алманахрани чап хьанай. Машгьур лезги ашукь Султан чаз фад-фад мугьман жедай, бубадин шиирриз макьамар теснифна, манийриз элкъуьрна лугьудай, — рик1ел хкизва Ниязи Къадимова.
Гьак1ни яргъал йисара Хуьзеймет муаллимди тарс гайи ксарикай Кц1ар райондин кьиле хьайи М.Муртузаев, проф.К.Керимов, кхьираг Ю.Гьажиев, РАПО-дин началник к1валахай Къ.Къадимов, райисполкомдин седридин муавин Н.Гьажиев ва маса ксар чавай чешне гъиз жеда.
Азиз Мирзебегова шагьидвал ийизва хьи, Х.Къадимоваз са шумуд ч1ал чиз хьана (араб, фарс, туьрк, урус, ингилис). Ада Азиз Мирзебеговаз са шумуд ктаб пишкешнай: акад.Н.Марран эсеррин вад жилд, Агъаширин ат-Т1игьиржалидин тезкире (арабдал), «Дербентнаме» (туьркидал), Ашукь Ягьиядин шиирар, «Яргунви бегдин Къуба аялатдин халкьдиз эвергун».
Халкьдин веледриз тербия ва чирвилер гуна залан зегьмет ч1угур лайих малим Хуьзеймет Чигалидин хва 1993-йисан июн вацра рагьметдиз фена, ам Гадац1ийихуьруьн сурара кучуднава.Ругуд хцинни са рушан буба хьайи Хуьзеймет малимдин кьве йисалай дидедиз хьайидалай инихъ 120 йис тамам жезва.Икьван гагьда адан хатур — гьуьрмет вине кьуна са мярекатни кьиле тухванвач, адан т1вар тарихда хуьн патал са к1валахни авунвач. И рекьяй тахсирар чал — вири ватанэгьийрал ала!..
Чна юбилейдин вилик ихьтин теклифар эцигзава:
-Кц1ар шегьердин са куьчедал ва Гадац1ийихуьруьн юкьван мектебдал Х.Ч. Къадимован т1вар эцигин;
-Кц1ар райондин лезги ч1алан муаллимрикай гьар йисуз садаз Хуьзеймет Къадимован т1варунихъ галай премия гун
-Адан уьмуьрдин ва зегьметдин рекьикай са ктаб туьк1уьрна чапдай акъудун.
Вакъиф Муьшкуьрви