И йикъара Ст1ал Сулейман райондин «КТВ» студиядияди Алкьвадар Гьасан эфендидин 180 йисан юбилейдиз талукь яз са кьадар юлдашриз эвер ганавай. И кІватІалдик Гьасан эфендидин музейдин директор, кхьираг Гуьсейнов Гьуьсейна, «Куьредин хабарар» газетдин редактордин заместител, РД-дин культурадин лайихлу къуллугъчи, шаир Абидин Камилова ва Ичинрин хуьруьн имам Ариф Гьажиди иштирак авуна.
Анал къейд авурвал, Алкьвадрин хуьряй тир Абдуллагь эфендидин хва Гасан-эфенди – Дагъустандилайни яргъара тІвар-ван авай алим, тарихчи, философ, шаир, правовед ва просвещениядин деятель яз машгьур я. Ам 1834-йисан 15 октябрдиз, Дагъустан Республикадин Унцукул райондин Балахани хуьре дидедиз хьана.
И юбилей октябрдин вацра республикадин гьавада тухузвайди ва и юбилей вини дережада аваз тухун патал Ст1ал Сулейман райондин регьберлугъди махсуси план кьунава ва тешкилатдин месэлеяр гьалнава. Сифте гаф «Куьредин хабарар» газетдин векил Абидин Камиловаз гана. Ада къейд авурвал, алай йис Ст1ал Сулейман район патал кьет1ен вакъиайрив ац1анвайди, кьилди къачурт1а, Културадин Йис яз хейлин мярекатар кьиле тухванва, Ст1ал Сулейманан 145 йисакай газетдин чинра гзаф материалар ганва. Гьа са вахтунда, газетдин къуллугъчийрин вилик машгьур алим ва шаир Гьасан эфенди Алакьадарвидин 180 йисан мярекат квайди хьиз, шаир, Ватан патал игитвилелди чан гайи фронтовик СтІал Мусаибан 100 йис ва халичайрин устад, дишегьли шаир Агьмедпашаева Мислиматан 90 йис къейд ийизвай юбилейдин мярекатар тухуникай ва абурун яратмишунар чап авун газетдин къуллугъчийрин пландик ква.
Алкьвадар Гьасан эфендидин музейдин директор Гьуьсейнов Гьуьсейна Дагъустанда лап хъсанбурукай сад тир музей эцигай чи лезги халкьдин регьбер Яралиев Имам Музамудинович, вич Дербент шагьердин мэрвилиз хъфенватІани, музейдихъ галаз гьамиша авсиятар хуьзва. Ада са шумуд ктаб акъудиз куьмекар ганва ва и йикъара музейдиз РАН-дин, Сибирдин филиалдин тарихдин археологиядин ва этнографиядин отделенидин академик Деревянко Пантелеевич галаз мугьман хьайила, «Дербент – Наме» тІвар алай тарихдин, гуьрчегдиз туькІуьрнавай ктабни гваз атанвай. Гьелбетда, музейдин кІвалахар вилик финин карда гзаф инсанрин, алимрин куьмек галаз, хъсан тир нетижаяр къазанмишна, республикадин муниципальный образованидин къаймвилик квай районрин хуьрерин музейрин арада, Алкьвдар Гьасан эфендидин музейди сад лагьай чка кьунва.
Ичинрин хуьруьн имам Арифа Гьажиди вичин бубадин архиврай ва къунши хуьрерин яшлу инсанри саламатдиз хвенвай са кьадар документар, кьилди къачуртІа, Гьасан эфендидин стха, нахшибандин тарикъатдин илим гуз алакьдай динэгьли Алкьвадар Мегьамеда, Цмур Мегьамед эфендидиз рекье тур ч1ал ва гьа девирда эвленмиш жедайла, дишегьлийриз, бубадин кІваляй гудай шейэрин талукь документар, къадим шаиррин араб ч1алал кхьенвай чарара вуч кхьенватІа кІелна. Гьа са вахтунда, жагъанвай чарарик квай масан малуматар авай документар Алкьвадар Гьасан эфендидин музейда эцигиз вугун ва абурукай са шумуд чар чкадин газетдин чинризни гун къейдна. Шаир Сажидина кІватІ хьайибурун вилик Алкьвадар Гьасан эфендидиз бахшнавай цІийи шиирни кІелна. Чна ам «АЛАМ» журналдин кІелзавайбурун ихтиярдизни гузва:
ГЬАСАН ЭФЕНДИ
Лезги халкьарин кьилер тур вине,
Тамаш, шумуд кас аватІа куьне!
Абурукай сад – чирвилин нине,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Авам девирдихъ чІугур кас дяве,
Жавабдар къуллугъ кьур вичин хиве,
Ярагъ Мугьаммед шейхинин неве,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Етим Эминни Мамрач Къазанфар –
Лезгийриз цІийи туькІуьрай гьарфар.
Шииратдин гад, тарихдин гатфар,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Савадлувилихъ авуна ният,
Дуьзвилин рекье чІугур азият,
Машгьур авур кас Куьре вилаят,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Шумуд са тесниф туна чаз девлет?
Уях хьун патал чи лезги миллет.
Гьахъсуз суьргуьнда чІугур кас зиллет,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Али, Готфрид, чи Абдусалам,
Шумуда машгьур авуна алам?
Гьар са илимдихъ ачухай улам,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Сажидинавай кьаз тахьай тІварар,
Шумуд бегьердин аматІа тарар?
Дагъви тарихдин экуьнин ярар,
Арифдар инсан – Гьасан эфенди!
Алкьвадар масан – Гьасан эфенди!
Сажидин Саидгьасанов,
шаир, ДР-дин лайих кIвалахдар